Azərbaycanda orta məktəb direktorlarının seçimi təhsil sisteminin effektivliyində və keyfiyyətində mühüm rol oynayır. Təhsil eksperti Kamran Əsədov qeyd edir ki, məktəb direktorlarının işə qəbulu formatı müasir tələblərə uyğun dəyişdirilməli, bu proses şəffaflıq, obyektivlik və ədalət prinsipləri əsasında həyata keçirilməlidir. "Direktor vəzifəsi sadəcə inzibati vəzifə deyil, təhsil müəssisəsinin inkişaf strategiyasını formalaşdıran və tətbiq edən liderin mövqeyidir. Buna görə də, bu vəzifəyə ən layiqli şəxslər seçilməlidir," deyə o vurğulayır.
Hazırda məktəb direktorlarının seçimi üçün tətbiq olunan prosedurlar bəzi hallarda suallar doğurur. Kamran Əsədov bildirir ki, bu proses çox vaxt yalnız test imtahanlarına əsaslanır və namizədlərin liderlik, idarəetmə bacarıqları, pedaqoji təcrübəsi kimi əsas keyfiyyətləri lazımi səviyyədə qiymətləndirə bilmir. "Test nəticələri bilik səviyyəsini müəyyən edə bilər, lakin liderlik və təşkilatçılıq qabiliyyətlərini ölçmək üçün bu kifayət etmir," deyə ekspert qeyd edir.
Kamran Əsədov təklif edir ki, məktəb direktorlarının işə qəbulu üçün çoxpilləli və kompleks bir sistem yaradılmalıdır. İlk növbədə, namizədlər üçün nəzəri biliklərə əsaslanan test imtahanı keçirilməlidir. Lakin bu prosesin yalnız başlanğıc mərhələ olduğunu vurğulayan ekspert əlavə edir ki, növbəti mərhələdə namizədlərin idarəetmə bacarıqları, kommunikasiya qabiliyyəti və strategiya hazırlama üzrə praktiki tapşırıqlar yerinə yetirməsi təmin olunmalıdır.
Müqayisə üçün qeyd etmək olar ki, Finlandiya kimi inkişaf etmiş ölkələrdə məktəb rəhbərlərinin seçimi uzunmüddətli və ciddi bir prosesdir. Məsələn, direktor vəzifəsinə namizədlər üçün minimum 10 illik pedaqoji təcrübə tələbi qoyulur və namizədlər bir neçə mərhələli müsahibədən keçir. "Azərbaycanda da bu təcrübədən yararlanaraq, daha təkmilləşdirilmiş və dərin qiymətləndirmə mexanizmi tətbiq olunmalıdır," deyə Kamran Əsədov vurğulayır.
Statistikaya nəzər salsaq, Azərbaycanda hər il yüzlərlə məktəb direktoru vəzifəsinə namizəd müraciət edir. Lakin onların yalnız az bir hissəsi seçilir və bu seçilənlərin də çox zaman pedaqoji təcrübəsi və ya idarəetmə sahəsində uğurları sual altına düşür. Təhsil eksperti bildirir ki, bu sahədəki problemlər məktəb rəhbərliyinin keyfiyyətinin artırılması üçün islahatların vacibliyini bir daha sübut edir.
Kamran Əsədov həmçinin qeyd edir ki, direktorların seçimi zamanı valideynlərin və müəllimlərin də fikri nəzərə alınmalıdır. Bu yanaşma, təhsil müəssisəsinin idarə edilməsində kollektiv iştirakın təmin olunmasına və ictimai nəzarətin artırılmasına imkan yaradacaq. "Məktəb cəmiyyətin bir hissəsidir və onun rəhbərinin seçimi də cəmiyyətin iştirakını tələb edir," deyə ekspert əlavə edir.
Sonda, Kamran Əsədov vurğulayır ki, məktəb direktorlarının seçimi təhsil sisteminin gələcəyini müəyyən edən bir prosesdir. "Əgər biz təhsilimizdə keyfiyyətli və davamlı inkişaf istəyiriksə, bu vəzifəyə ən uyğun şəxsləri seçməli, prosesin şəffaf və hərtərəfli olmasını təmin etməliyik," deyə o fikirlərini yekunlaşdırır. Bu istiqamətdə tətbiq ediləcək yeniliklər həm təhsil müəssisələrinin idarəetmə keyfiyyətini artırar, həm də şagirdlərin uğurlu gələcəyinə daha güclü zəmin hazırlayar.
Bəhman Hüseynli